Aannemer vertrouwt te veel op 'blauwe ogen' asfaltverwerker, gemeente wil geld terug

04-05-2023 | Actueel

Afspreken dat je – tegen betaling – teerhoudend asfalt thermisch zult laten verwerken en dat dan niet doen: dat kan toch niet zomaar?

(Deze aflevering van de rubiek De Arbiter verscheen in mei 2023 op Cobouw.nl)

Om te beginnen een korte samenvatting van wat aan deze zaak bij de Raad van Arbitrage in bouwgeschillen (RvA) voorafging. Een gemeente spreekt met een aannemer af dat teerhoudend asfaltgranulaat (TAG), dat vrijkomt bij onderhoud van wegen, wordt afgevoerd naar een bedrijf in Nederland met een vergunning voor de thermische verwerking ervan. De gemeente betaalt daar ook voor. Later blijkt dat dit TAG wel bij een bedrijf in Nederland is afgeleverd maar daar helemaal niet thermisch verwerkt is: het is geëxporteerd. Daarom wil de gemeente een groot deel van haar geld terug. De aannemer vindt dat onrechtvaardig. Uiteindelijk belanden deze partijen met hun geschil bij de RvA.

Glasheldere afspraken…

Een driekoppig college van RvA-arbiters behandelt de zaak. Het is misschien wel eens aardig, en ook verhelderend, om hier, zoals de arbiters dat in hun vonnis ook doen, letterlijk te citeren uit de afspraken tussen partijen. Zo stond over TAG in het bestek te lezen: “Vervoeren naar een verwerkingsinrichting met een door het bevoegd gezag verleende omgevingsvergunning voor het thermisch verwerken van teerhoudend asfalt.”

Het contractueel verplichte plan van de aannemer zelf meldt: “Teerhoudend asfalt dat vrijkomt bij het frezen wordt verzameld en in containers geladen om getransporteerd te worden naar een verwerkingsinstelling die erkend is voor het thermisch verwerken van teerhoudend asfalt.”

…die niet zijn nagekomen

Daar is geen woord Frans bij, zou je zeggen. Maar toch… vervoert de aannemer het TAG naar een verwerkend bedrijf dat níet bevoegd is om het thermisch te verwerken. Als de gemeente vervolgens bijna een jaar lang in totaal zes keer vraagt naar de certificaten van het thermisch reinigen, krijgt ze steeds nul op het rekest. Daarna blijkt dat het TAG inmiddels allang weg is: niet gereinigd, maar geëxporteerd, naar Letland. Die export is op dat moment nog wettelijk toegestaan. Maar het is niet afgesproken.

Een saillant detail is dat voor vervoer en verwerking van dit TAG een bedrag van 29,56 euro per ton is afgesproken. Dit is 23,76 euro meer dan de vervoerskosten van teervrij asfalt.

Wel of niet in gebreke

De gemeente stelt de aannemer in gebreke en vraagt de RvA om het contract deels te ontbinden. De aannemer zou voor het niet uitgevoerde deel van het werk een bedrag van ruim 256.000 euro moeten terugbetalen.

De aannemer is het daar niet mee eens. Hij vindt vooral dat hem geen blaam treft omdat de verwerker aangaf bezig te zijn een installatie voor thermische verwerking te bouwen. Daar heeft hij op vertrouwd. Bovendien vindt hij dat de gemeente hem veel te laat in gebreke heeft gesteld. Op dat moment was het TAG al weg en niet meer te achterhalen. Als de gemeente nou maar eerder in actie was gekomen, had hij zijn contractuele verplichting nog kunnen nakomen.

Aannemer schiet tekort

De RvA-arbiters maken korte metten met het verweer van de aannemer. Dat hij de asfaltverwerker op diens blauwe ogen heeft vertrouwd dat die op termijn in staat zou zijn TAG thermisch te reinigen, komt voor eigen rekening en risico.

Dat de gemeente te laat zou zijn geweest, slaat nergens op. Op het moment dat de gemeente naar de certificaten begon te vragen, was dat ruim op tijd en was het TAG nog niet naar Letland verscheept. De aannemer is wel degelijk tekortgeschoten en de gemeente staat in haar recht op dit punt het contract te ontbinden.

Schadevergoeding

Omdat de afvoer van teervrij asfalt door dezelfde aannemer slechts 5,80 euro per ton zou hebben gekost, is de gemeente nu ruim 256.000 euro duurder uit. Volgens de aannemer is dat twintig keer zo veel als wat hij bespaard heeft door niet te kiezen voor een bedrijf met een vergunning voor thermische verwerking. Dat laatste is volgens de arbiters echter zijn probleem en niet het pakkie-an van de gemeente. Die heeft betaald voor werkzaamheden die niet zijn uitgevoerd. De eis wordt toegewezen en de aannemer moet ook de proceskosten betalen.

Meer over dit vonnis is te vinden op www.raadvanarbitrage.info, onder nummer 37.476

Ton Hesp